Bladmetaal - vergulden

Met bladgoud, bladzilver- of koper, kun je een prachtig verguld, verzilverd of koper metaal effect aanbrengen op accessoires, meubels of muren. Vergulden of verzilveren met bladmetaal is een superleuke techniek voor het bewerken van spiegel- en schilderijlijsten, vazen, lampen, houtsnijwerk of details op meubels, schilderijen, beelden, mixed media projecten, etc.

Lijkt het je leuk om eens met bladmetaal te werken maar ben je bang dat het moeilijk is? Wil je wat meer leren over de mogelijkheden van het werken met bladgoud, bladzilver of bladkoper? Lees dan vooral verder, want op deze pagina leggen we je alles uit over het aanbrengen van bladmetaal, het voorbehandelen en de kleur van de ondergrond en de afwerking.

Wat is bladmetaal eigenlijk?
Op welke ondergronden kun je bladmetaal aanbrengen?
Wat is de beste basiskleur onder de verschillende bladmetalen?
Verguldlijm om bladmetaal te lijmen
Hoe breng je bladmetaal aan?
Video met tips over bladmetaal aanbrengen
Hoe moet je bladgoud of bladzilver afwerken?
Leuke DIY projecten met bladmetaal

Wat is bladmetaal eigenlijk?

Bladmetaal wordt ook wel slagmetaal of imitatie bladgoud genoemd. De Engelsen kennen het als 'Dutch Metal'.

Bladzilver, bladkoper of imitatie bladgoud vellen zijn feitelijk flinterdunne blaadjes gewalst metaal of een metaallegering van koper en zink of aluminium. De velletjes bladmetaal zijn 14 x 14 cm groot en worden verkocht in boekjes van 25 stuks, met een vloeipapiertje tussen ieder blaadje. Dit noemen we 'los op vloei'. Abbondanza bladzilver is van aluminium, ons bladkoper is puur koper en het bladgoud bestaat uit een legering van koper en zink. 

Imitatie bladgoud moet je niet verwarren met echt bladgoud. Echt bladgoud bestaat normaliter uit 22 tot 23,75 karaat goud. Deze velletjes goud zijn nóg dunner dan slagmetaal en ze zijn zo fijn en fragiel, en het aanbrengen kost dermate veel oefening, dat het voor een niet professional eigenlijk niet is te gebruiken. 

Bovendien is echt bladgoud zeer kostbaar en is ook om die reden niet de meest logische keuze voor een gemiddeld make-over project. Voor de DIY projecten en het versieren van meubels en accessoires is slagmetaal en imitatie bladgoud een betere keuze. Je kunt er prachtige resultaten mee behalen en het is ook prima te doen voor een beginner. Daarom vind je bij ons in de webwinkel alleen de slagmetalen en op deze pagina met tips & tricks richten we ons ook op deze producten. 

Op welke ondergronden kun je bladmetaal aanbrengen?

Bladmetaal kun je op allerlei ondergronden aanbrengen. De verguldlijm die we gebruiken om het bladmetaal vast te plakken is zo sterk dat je het zelfs rechtstreeks op glas kunt aanbrengen. Maar normaal gesproken wordt er voor het vergulden of verzilveren van accessoires en meubelen eerst een basislaag aangebracht met verf. Het voordeel hiervan is dat je op deze manier een stabiele ondergrond creëert die zorgt voor een goede hechting én je kunt ook direct een geschikte kleur aanbrengen die past bij de kleur bladmetaal en het effect dat je wilt bereiken. 

Het voordeel van de juiste kleur is dat het een heel mooi effect geeft als je de velletjes bladmetaal niet precies overlappend aanbrengt (al dan niet per ongeluk). Als er nog wat kiertjes en gaatjes open blijven zal de gekleurde ondergrond er doorheen schemeren en dit zorgt voor een subtiel doorleefd effect.

Je kunt voor deze basislaag krijtverf of Soft Silk verf gebruiken. Voordeel van Soft Silk is dat het minder poreus is dan krijtverf en dat de verguldlijm daar minder snel intrekt. Zo heb je minder verguldlijm nodig en loop je niet het risico dat je op bepaalde plaatsen niet genoeg kleefkracht hebt. 

Gebruik voor het aanbrengen van de basis verflaag een zachte synthetische kwast of een synthetisch penseel zodat je zo weinig mogelijk kwaststrepen creëert. Na droging kun je de verflaag eventueel weer even glad schuren. Bladmetaal is zo flinterdun dat je iedere oneffenheid in de ondergrond zult blijven zien, dus ook kwaststrepen of een zogenaamd sinaasappeleffect dat je kunt krijgen door verf te rollen. 

Wat is de beste basiskleur onder de verschillende bladmetalen?

Als ondergrond voor bladgoud wordt traditioneel gezien altijd een bruinrode basiskleur gebruikt. Er werd in vroegere tijden rode klei (rode bolus) gebruikt als basis bij het vergulden met bladgoud en daarom zie je vaak die rode restanten terug op oude versleten spiegellijsten of meubelen. Om dit effect na te bootsen is het dus heel mooi om een rode basiskleur te gebruiken. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld de kleur Abbondanza Burgundy gebruiken. Maar ook een roodbruine kleur als Redbush is geschikt. 

Als ondergrond voor bladzilver is een zwarte of donkerblauwe basiskleur heel mooi. Bijvoorbeeld Black, Warm Black, Moody Midnight of Indigo Night.

Voor bladkoper kun je net als bij bladgoud de kleur Burgundy of Redbush als basis gebruiken, of donkerbruin zoals bijvoorbeeld Dark Chocolate. Maar het is ook heel leuk om een geoxideerd koper effect te creëren en dus een turquoise basis te gebruiken. Neem dan bijvoorbeeld Turquoise, Dusty Turquoise, Verdigris of een van de andere blauwgroene Abbondanza tinten. 

Laat dus gerust wat kiertjes of plekjes open bij het aanbrengen van het bladmetaal, en maak je niet druk als het je niet lukt om het exact overlappend aan te brengen. De mooie basiskleur zorgt in dat geval voor een fantastisch effect. 

Voor het aanbrengen van bladmetaal gebruiken we een speciale verguldlijm. Verguldlijm wordt ook wel ‘aanlegmiddel’, ‘size’ of ‘mixtion’ genoemd. Het bijzondere aan verguldlijm is dat het zeer dun is en langdurig z’n kleefkracht behoudt. Na het aanbrengen blijft de lijm lange tijd -tot wel meerdere uren- kleverig, zodat je alle tijd hebt om op je gemak het bladmetaal aan te brengen. 

Deze speciale eigenschappen van verguldlijm zorgen voor een optimaal resultaat en een prachtig duurzaam en glanzend metaal effect. Gebruik daarom voor het aanbrengen van bladmetaal nooit spuitlijm, knutsellijm of andere lijmsoorten!

Gebruik voor het aanbrengen van de verguldlijm bij voorkeur een zachte synthetische kwast of een synthetisch penseel zodat er geen kwaststrepen achterblijven. Iedere onregelmatigheid zul je namelijk blijven zien. Breng de lijm in een zeer dunne laag aan. 

Tijdens het aanbrengen is verguldlijm witig van kleur, tijdens het opdrogen wordt de lijmlaag volledig transparant. Afhankelijk van de temperatuur en luchtvochtigheid kun je na ongeveer een kwartiertje, of zodra de lijmlaag transparant is geworden, de kleefkracht even testen met je knokkel. De lijmlaag mag niet meer echt nat aanvoelen, maar moet wel enigszins kleverig aanvoelen. De huid van je knokkel moet er een beetje aan vast blijven plakken, vergelijkbaar met de kleefzijde van plakband.

Let op: gebruik nooit je vingertoppen voor deze test, want daarmee laat je vingerafdrukken achter. Een vingerafdruk in het lijmlaagje kan zelfs zichtbaar blijven nadat je het flinterdunne bladmetaal hebt aangebracht. 

Hoe breng je bladmetaal aan?

Zodra de verguldlijm transparant is geworden en je hebt de lijmlaag getest met je knokkel, leg je een velletje bladgoud of bladzilver op de lijmlaag en druk je het heel lichtjes aan met het bijbehorende tissuepapiertje of een zacht doekje.

Probeer zoveel mogelijk het aanraken van bladmetaal met je blote handen te vermijden. Aanraken met je vingers zal het oxidatieproces versnellen. Om dit te vermijden kun je wat talkpoeder gebruiken of katoenen handschoenen dragen. Nog beter is om het bladmetaal in het boekje te laten zitten bij het aanbrengen. Je ziet dit in de video even verderop. 

Zorg dat de velletjes bladmetaal elkaar ietsje overlappen. Ga door tot het gehele oppervlak bedekt is en druk dan nog eens alle velletjes goed vast. Als je een mooi glanzend resultaat wilt (dus geen antieke look) moet je dit voorzichtig doen, om beschadigingen en krassen te vermijden. Je kunt daarvoor de velletjes tissuepapier uit het boekje gebruiken, of een stuk bakpapier of waxpapier over het bladgoud leggen en dan met een doekje alles aandrukken.

Veeg tenslotte met een zachte (schone en droge) kwast voorzichtig het overtollige bladmetaal weg. Je zult zien dat het bladmetaal alleen achterblijft op de plekjes waar verguldlijm is aangebracht.

METHODE 1: vouw het bovenste vloeipapiertje open over de naad, terwijl je ervoor zorgt dat er voldoende ruimte overblijft om het boekje vast te pakken. Je duim is boven en je vingers houden de naad vast zodat het bladgoud niet uit het boekje valt.  Let het bladmetaal op de juiste plek, trek tegelijkertijd het vloeipapier helemaal weg en scheur he los zodra het boekje vlak ligt. 

METHODE 2: gebruik een stuk waxpapier om de dunne velletjes bladmetaal op te tillen en verplaatsen. Doordat het waxpapier enigszins doorzichtig is kun je ook nog eens precies zien wat je doet. 

Alle slagmetalen zullen in de loop der tijd gaan oxideren en daardoor verkleuren. Dit gebeurt onder invloed van zuurstof, maar verergert door aanraking met je vingers. Voor een duurzaam resultaat en een slijtvaste afwerking kun je bladmetaal dan ook het best beschermen en afwerken. Je kunt hiervoor verschillende producten gebruiken: 

Abbondanza zijdeglans vernis geeft bescherming en glans. Dit is een goede keuze voor bijvoorbeeld een tafelblad. Je kunt ook kiezen voor de extra matte vernis, maar dat is meer geschikt voor het creëren van een oud antiek zilver of goud effect.

Boenwas heeft een zachte natuurlijke glans, je kunt kiezen voor een kleurloze boenwas of een van onze gekleurde wassoorten voor een gepatineerd effect. Met lichtbruine antiekwas creëer je een warme glans. Colourwax Black is erg mooi op zilver. 

Schellak is een klassiek afwerkproduct voor bladmetalen. Het wordt hiervoor al van oudsher gebruikt. Schellak is semi-transparant met een zachte ambertint en dit geeft een warme glans aan alle kleuren bladmetaal.

Met Abbondanza Glaze kun je bladmetaal afwerken en patineren. Gebruik bijvoorbeeld Glaze Black voor een antiek zilver look. Glaze Brown is mooi voor goud en koper. Maar ook de glaze kleur Patina Green is heel mooi over koper of goud. Daarna kun je desgewenst nog een laagje vernis aanbrengen voor extra slijtvastheid.

Inspirerende DIY projecten met bladmetaal

Er zijn zoveel leuke projecten te verzinnen met bladmetaal en we hebben er al zoveel gedaan dat het teveel wordt om het allemaal op deze pagina te laten zien. Daarom verwijzen we je graag naar een aantal pagina's en/of artikelen waar je ze kunt bekijken. 

Antiek zilver: We laten je in het blogartikel Antiek Zilver zien op een spiegellijst hoe je bladzilver een antieke look kunt geven met behulp van een zwarte ondergrond en een zwart patina. 

Armeluiszilver: Zoals gezegd kan bladmetaal ook op glas worden aangebracht en van deze mogelijkheid maken we gebruik bij onze beroemde armeluiszilvertechniek. 

Schelpen vergulden: met bladgoud, koper en zilver geven we gevonden schelpen een bijzondere uitstraling. Bekijk de video Schelpen vergulden op ons YouTube kanaal

Bladgoud combineren met betonlook: het stoere van beton gecombineerd met de schitterende glans van bladgoud geeft een heel speciaal effect. In de video Betonlook met Bladgoud op ons YouTube kanaal zie je hoe dit werkt.

Vergulden op glas: omdat verguldlijm zeer goed op glas hecht kun je hier prachtige decoraties mee maken. In het blogartikel over het vergulden van een glazen flesvaas zie je hoe wij dit aanpakten. 

Antiek spiegeleffect: nogmaals bladmetaal op glas. We transformeerden een oud kastdeurtje met glazen ruiten tot een decoratief object met antiek spiegel effect.