Tagarchief: schellak

Schellak

Abbondanza schellak

Schellak is zo’n veelzijdig en super handig product dat een beetje serieuze schilder of meubeltpimper het naar mijn mening écht in huis moet hebben.Schellak is handig, veelzijdig, sneldrogend, milieuvriendelijk, volkomen veilig, niet giftig, biologisch afbreekbaar, (dus heel kindvriendelijk) gemakkelijk in gebruik en werkt verbluffend goed bij allerlei verfklusjes. Kortom; een must-have zoals ze in de fashionwereld zeggen 🙂

Wat kun je allemaal doen met schellak?

Schellak is allereerst een uitstekende sealer. Het blokkeert kleurstoffen en verontreinigingen in de ondergrond. Ideaal om de nare vlekken en lelijke verkleuringen van bijvoorbeeld bloedend hout te voorkomen. Het grote voordeel van schellak is dat je het ook kunt gebruiken nadat je er achter bent gekomen dat het hout doorbloedt. Als je vlekken ziet verschijnen dan breng je daar een laagje schellak aan en je kunt na drie kwartier weer verder met je werk.Hieronder een testje. Op de rechter strook zijn enkele laagjes schellak aangebracht, links is helemaal onbehandeld.

verftechnieken.nl schellak test
En dan nu het resultaat nadat ik een laag witte krijtverf aanbracht:
verftechnieken.nl schellak resultaat

Je ziet het; links op het onbehandeld deel is de verflaag geelbruin verkleurd, het rechterdeel is wit gebleven.

Nog meer toepassingen: noesten, vlekken en geurtjes
Schellak is ook geschikt voor het afdekken van noesten en het blokken van nicotine-, vocht- inkt- of vetvlekken. En het is nog sterker; schellak blokkeert zelfs nare geurtjes! Dus heb je een oud meubeltje bij de kringloop gescoord met een penetrant luchtje? Een laag schellak aan de binnenzijde van kastjes en lades doet wonderen.

Schellak als vernis
Tenslotte is schellak van oudsher een veelgebruikt vernis voor bijvoorbeeld muziekinstrumenten en meubels (je kent vast wel het woord politoer). Deze techniek wordt nog wel gebruikt maar is grotendeels verdrongen door moderne lakken en vernissen. Toch gebruik ik schellak nog steeds graag als vernis om bladmetalen af te werken.

Wat is schellak eigenlijk?

Schellak wordt gemaakt van de harsachtige afscheiding van de lakschildluis, een beestje dat voorkomt op bepaalde boomsoorten in India. Deze afscheiding wordt van de boomtakken afgeschraapt, gezuiverd en verwerkt tot schilfertjes. De beestjes zelf worden er niet voor gebruikt, dus ook als vegan kun je schellak gebruiken.

Tip: Als je de herkomst van schellak interessant vindt dan moet je deze video op Youtube eens gaan bekijken over de traditionele oogst en bewerking van schellak in India.

verftechnieken.nl schellak

Een schellak mengsel maken

Om een schellak oplossing te maken worden de schilfers opgelost in ethanol of gedenatureerde alcohol (96% – 98%). De verhouding schellak: alcohol hangt af van de toepassing. Je maakt dus zelf naar behoefte een minder of meer geconcentreerd vernis.

Werkwijze:
Doe de benodigde hoeveelheid alcohol in een schone glazen pot met een deksel. Voeg de afgemeten hoeveelheid schellak toe, sluit goed af met het deksel en schud het mengsel af en toe om. Na enkele uren zullen alle schilfers zijn opgelost (een grote hoeveelheid kan langer duren). Giet het mengsel door een verfzeef of panty in een schone afsluitbare pot en het is klaar voor gebruik.

Schellak kopen? Je kunt blanke schellak schilfers bestellen in de webshop>

N.B.: Wat is gedenatureerde alcohol? Dit is alcohol die ongeschikt is gemaakt voor consumptie, zodat het gevrijwaard is van de hoge accijnzen op alcoholische dranken. Gedenatureerde alcohol is verkrijgbaar bij drogist of apotheek. Ethanol kan je ook bij bouwmarkten of verfwinkels e.d. kopen. Ik heb overigens regelmatig gehoord van decoratieschilders die brandspiritus gebruiken (eveneens gedenatureerde alcohol) maar dat heb ik zelf nog nooit geprobeerd.

Bloedend hout

verftechnieken-bloedend-hout-close

Heb je dit wel eens meegemaakt? Je schildert een oud meubeltje en zodra je de eerste verflaag hebt aangebracht – of achteraf, tijdens het aanbrengen van een vernis – ontstaat er een lelijke gelige of bruine verkleuring. Gefrustreerd breng je een tweede laag aan en tot je verbazing gebeurt er weer hetzelfde. Tien tegen een dat je hier te maken hebt met een zogenaamde bloedende houtsoort.

Hoe komt dit?
Bepaalde (kleur)stoffen in het hout zijn oplosbaar in water. Bij het aanbrengen van een product op waterbasis (krijtverf, latex, acrylverf e.d.) over onbehandeld bloedend hout, zullen deze kleurstoffen worden geactiveerd en optrekken uit het hout, waar ze zich in de verflaag vermengen. Dit is ook de reden dat een tweede laag vaak niet helpt, het gebeurt dan gewoon weer opnieuw. De schuldige is dus de kleurstof in het hout. Een bekende kleurstof is looizuur (tannine) wat voorkomt in eikenhout. Om te voorkomen dat je last van krijgt van bloedend hout, is het dan ook beter om een eventuele laklaag op eikenhouten meubels er niet af te halen als je wilt gaan werken met watergedragen producten. Laat de oude laklaag dus maar mooi zitten en schuur na het ontvetten alleen even de glans eraf.

Welke houtsoorten bloeden?
Zoals gezegd is eikenhout een bekend voorbeeld, maar er zijn nog meer lastige houtsoorten, zoals mahonie, merbau, meranti, teak, afzelia etc. Bij al deze houtsoorten loop je dus een risico op verkleuring als je met watergedragen verfproducten gaat werken op het kale hout. Dit storende effect is natuurlijk het grootst als je met lichte tinten werkt.

Hoe los je dit op?
De truc is om een isolerende laag aan te brengen tussen het hout en de verf. Een grondverf op terpentinebasis kan uitkomst bieden omdat dit de kleurstoffen vaak niet activeert. Nadeel hiervan is dat terpentinegedragen verf een lange droogtijd heeft en synthetische oplosmiddelen bevat, waardoor het niet direct kan worden overgeschilderd met watergedragen verf zoals krijtverf, acrylverf of latex. Het is belangrijk dat de grondlaag goed is uitgehard (minimaal 48 uur, liefst langer) voordat je een verf op waterbasis gaat aanbrengen. Een andere (snellere en milieuvriendelijker) optie is Schellak.

verftechnieken.nl schellak blank

Schellak kun je bijna wel een wondermiddel noemen want het werkt enorm goed als sealer voor bloedend hout en blokkeert ook vlekken die kunnen worden veroorzaakt door nicotine, vochtschade, roet, inkt of vet. Het maskeert zelfs nare luchtjes in oude meubelen! Een schellak oplossing maak je zelf door schellak schilfers op te lossen in alcohol. En omdat alcohol de drager is van schellak droogt het zeer snel en is heel snel weer overschilderbaar.

verftechnieken.nl resultaat schellak

Een ander groot voordeel is dat je schellak ook nog kunt aanbrengen als je er pas na het verven achter komt dat het hout bloedt of dat er verontreinigingen in de ondergrond zitten die eerst niet zichtbaar waren (nicotine, vocht). Een behandeling met terpentinegedragen grondverf is dan niet meer wenselijk (terpentinegedragen over watergedragen hecht niet goed). Maar schellak kun je er dan nog rustig weer overheen schilderen. laten drogen, eventueel herhalen en dan kun je weer verder met je krijtverf, latex of acrylverf. Ideaal!